Adsorbsiyon, malzeme(lerin) derişiminin ara yüzeyde (katı yüzeyinde) yığın derişimine göre artışı şeklinde tanımlanabilir. Yüzeyde tutunan malzemeye “adsorblanan maddde veya adsorbat” ve üzerinde adsorbsiyonun gerçekleştiği katıya ise “adsorbent veya adsorban” ismi verilmektedir.
Aktif Karbon, gözenekli yapısı sayesinde çok yüksek yüzey alanına sahiptir. Hava aktif karbon yüzeyinden geçmeye zorlandığında kokulu bileşikler havadan gözeneklere transfer olurlar. Burada fiziksel bir çekim söz konusudur. Kokulu bileşiğin adsorpsiyonu çatlaklardaki boşluklar kokulu bileşiklerle dolana kadar devam eder. Aktif karbon kullanım ömrünü tamamladığında değişmesi ya da rejenere edilmesi gerekir.
Aktif karbon genellikle düşük H2S konsantrasyonuna (<15 ppm) sahip hava akımlarında kullanılırlar. Daha yüksek konsantrasyonlar için de kullanılabilirler fakat karbon mineralin değişim maliyeti nedeniyle diğer sistemler daha ekonomik hale gelmektedir. Aktif karbon sistemleri genellikle ilk arıtma sitemi değil de, kimyasal yada biyolojik koku giderim ünitelerini takip eden ikinci kademe yani cilalama (polishing) kademesi olarak kullanılır.
Aktif karbon sistemleri genellikle CTP tanklar içinde delikli levhalar üzerine yerleştirilir. Tek geçiş ya da çift geçiş yapılarak sistemin debisi iki katına çıkartılabilir. Bu yöntem genellikle dar alanlarda yada yüksek debilerde maliyeti azaltmaktadır. Aktif karbon sistemlerinin dizaynı kurulumu ve işletmesi çok basittir. Otomasyon panosu çok küçüktür. Hava emiş fanından başka hareketli parçası yoktur. Bu nedenle küçük debili sürekli personel bulunmayan noktalarda uygun seçimdir.
Aktif karbonun arıtılacak maddeye göre çok fazla çeşidi vardır. Genellikle VOC (Volatile organic compounds) UOB gideriminde ve düşük H2S (hidrojen sülfür) konsantrasyonlarını arıtmakta çok başarılıdır.
AVANTAJLAR:
** Genellikle alternatiflerine göre en düşük kurulum maliyeti olan sistemdir
** Kurulumu ve işletmesi çok kolaydır, neredeyse hiç dikkat gerektirmez
** Kimyasal depolaması yada dolumu vs gibi işlere gerek yoktur
** Daha küçük alanlara kurulabilir
** Hareketli parçası yoktur
** Giderim verimi yüksektir. H2S için %99’dan yüksek verim ile arıtma yapabilir
** VOC UOB arıtımında mükemmel sonuç verir
** Aktif karbon sistemi uzak noktalarda, personelsiz yerlerde ve su olmayan yerlerde kullanılabilir
** Son kademe olarak (cilalama polishing) çok iyi çalışır
DEZAVANTAJLAR:
** Karbon malzemesinin değişimi masraflıdır (özellikle yüksek H2S konsantrasyonunda)
** Kullanılmış aktif karbon malzemesinin bertaraf durumu problem olabilir
** Nemin %50 den az olduğu noktalarda iyi çalışır. Yüksek nem ise boşlukları doldurarak kapasitenin düşmesine neden olur. Yağ ve damlacık filtreleri sistemin daha verimli çalışması için kullanılmalıdır
UYGULAMA ALANLARI:
*** Gıda endüstrisi
*** Kimya ve ilaç sanayi
*** Pompa istasyonları, Terfi Merkezleri